CPU یا پردازنده مرکزی یکی از سخت افزار موجود در لوازم الکترونیکی از جمله لپ تاپ، کامپیوتر و گوشی بوده که وظیفه پردازش اطلاعات را برعهده دارد. در واقع CPU را می‌توان مغز متفکر لوازم الکترونیکی دانست که تمامی دستورات ورودی و خروجی در آن انجام می‌شود. پردازنده مرکزی را می‌توان مهم‌ترین سخت افزار موجود در کامپیوترها و لپ تاپ‌ها دانست که قدرت و سرعت آن بر دیگر سخت افزار به کار رفته در سیستم و عملکرد کلی دستگاه تاثیر می‌گذارد. پردازنده‌های مرکزی از لحاظ شرکت سازنده، تعداد هسته، مقدار حافظه کش، مقدار فرکانس پایه و افزایشی، تکنولوژی به کار رفته در آنها، سرعت، قدرت و دیگر عوامل با یک‌دیگر تفاوت داشته و شامل نمونه‌های مختلفی می‌شود. در این مقاله قصد داریم انواع CPU را بررسی کنیم. پس اگر شما هم به دنیای تکنولوژی علاقه دارید، با ما همراه باشید.
انواع مختلف CPU
همان طور که گفتیم عوامل مختلفی در ساخت یک CPU و نحوه عملکرد آن موثر هستند. در اینجا قصد داریم CPUها را از لحاظ تعداد هسته و البته شرکت سازنده آنها که شامل یکی از شرکت‌های اینتل یا AMD می‌شود با یک‌دیگر مقایسه کنیم.
انواع CPU بر اساس تعداد هسته
پردازنده‌های مرکزی از یک یا چند واحد پردازشی مستقل به نام هسته تشکیل می‌شوند که هر یک می‌توانند دستورات مجزایی را اجرا کنند. به طور کلی هر هسته پردازنده قادر به اجرای یک دستورالعمل در واحد زمان است. اما امروزه با استفاده از تکنولوژی‌هایی مثل فناوری Threading، هر هسته می‌تواند به جای یک کار، دو کار را به صورت همزمان انجام دهد. این امر سبب افزایش سرعت پردازش می‌شود. پردازنده‌های مرکزی از لحاظ تعداد هسته حقیقی شامل انواع تک هسته‌ای، دو هسته‌ای، چهار هسته‌ای، شش هسته‌ای، هشت هسته‌ای، ده هسته‌ای و دوازده هسته‌ای می‌شود که در ادامه به بررسی آنها می‌پردازیم.
انواع پردازنده‌های تک هسته‌ای
پردازنده‌های تک هسته‌ای اولین پردازنده‌های ساخته شده هستند که معمولا در کامپیوترهای قدیمی می‌توان آنها را یافت. پردازنده‌های تک هسته‌ای به گونه‌ای طراحی شده‌اند که در یک زمان تنها می‌توانند یک کار را انجام دهند. به عبارت دیگر زمانی که نیاز باشد با کامپیوتر به طور همزمان دو کار صورت گیرد، سرعت پردازنده به شدت کاهش یافته و راندمان دستگاه افت می‌کند. بنابراین برای عملکرد بهینه، با پردازنده‌های تک هسته‌ای باید در یک زمان، تنها یک کار انجام شود.
انواع CPU پردازنده‌های دو هسته‌ای
پردازنده‌های دو هسته‌ای دارای عملکرد سریع‌تر و پرقدرت‌تری نسبت به انواع تک هسته‌ای هستند. در این پردازنده‌ها دو هسته درون یک پردازنده، مانند دو CPU مجزا عمل کرده و به این ترتیب می‌توان در یک زمان بیش از یک کار را با سیستم انجام داد. البته برای افزایش سرعت و قدرت اجرای پردازش‌ها باید هم سیستم و هم نرم افزار در حال اجرا به کد SMT، یعنی تکنولوژی انجام چند عملیات به طور همزمان، مجهز باشند.
انواع پردازنده چهار هسته‌ای
پردازنده‌های چهار هسته‌ای که با عنوان Quad Core نیز شناخته می‌شوند، شامل یک CPU واحد با 4 هسته تعبیه شده روی آن‌هاست که سبب می‌شود امکان انجام چند عملیات به صورت همزمان توسط پردازنده ممکن باشد. از طرفی سرعت و قدرت عملکرد پردازنده نیز نسبت به نمونه‌های پیشین بیشتر است. البته برای استفاده حداکثری از سرعت و قدرت CPU لازم است سیستم و نرم افزارها مجهز به کد SMT باشند. این پردازنده‌ها برای گیمرها و افرادی که به اجرای چند نرم افزار به صورت همزمان نیاز دارند مناسب است.
انواع پردازنده شش هسته‌ای
بدیهی است که پردازنده‌های شش هسته‌ای شامل شش هسته مجزا بر روی یک CPU واحد هستند که امکان اجرای شش کار مختلف را به صورت همزمان بر روی سیستم فراهم می‌کند. البته مشابه CPUهای قبلی، برای استفاده از حداکثر سرعتی که CPUهای شش هسته‌ای فراهم می‌کنند، لازم است دیگر سخت افزار به کار رفته در دستگاه نیز با آن سرعت هماهنگ بوده و نرم افزارها نیز به کد انجام چند عملیات به طور همزمان (کد SMT) مجهز باشند.
انواع CPU پردازنده هشت هسته‌ای
یک پردازنده هشت هسته‌ای مجهز به هشت واحد پردازشی مجزا بوده که هر یک قادر به انجام یک کار مختلف است. بدین صورت این پردازنده هشت هسته‌ای می‌تواند هشت کار مختلف را در آن واحد انجام دهد. از طرفی وجود هشت هسته مجزا سبب می‌شود تا اجرای تعداد کارهای کمتر اما سنگین‌تر نیز به سرعت بالایی انجام شوند. البته که نحوه عملکرد این CPU برای اجرای نرم‌افزارهای سنگین مختلف علاوه بر هسته‌های آن، به سرعت آن نیز بستگی خواهد داشت.
انواع پردازنده ده هسته‌ای
تعداد هسته‌های بیش از 8 عدد در پردازنده‌های مرکزی خیلی معمول نبوده و عمدتا در سیستم‌های قدرتمند به کار می‌رود. پردازنده‌های ده هسته‌ای دارای قدرت و سرعت بالایی هستند که در ابتدای امر برای رفاه حال گیمرها و تولیدکننگان محتواهای ویدیویی 360 درجه و واقعیت مجازی ساخته شدند. این پردازنده‌ها انجام چندین عملیات مختلف سنگین را به طور همزمان امکان‌پذیر می‌کنند. همچنین سرعت پردازش و فرکانس پایه و افزایشی در پردازنده‌های ده هسته‌ای معمولا بالاست.
انواع پردازنده دوازده هسته‌ای
پردازنده‌های دوازده هسته‌ای، قدرتمندترین پردازنده‌های ساخته شده تاکنون بوده که برای انجام امور بسیار سنگین با سرعت بالا به کار می‌روند. از این رو استفاده از آنها در سیستم‌های دارای کاربری عمومی رایج نیست. پردازنده‌های دوازده هسته‌ای معمولا شامل 24 رشته می‌شوند و از حافظه کش بالایی نیز برخوردار هستند. فرکانس پایه و افزایشی نیز در این پردازنده‌ها بسیار بالاست. پردازنده‌های دوازده هسته‌ای برای امور سنگینی مثل گیمینگ حرفه‌ای، انیمیشن‌سازی، برنامه نویسی، ساخت بازی و اموری از این دست مناسب است.
انواع پردازنده اینتل و AMD
شرکت‌های اینتل و AMD دو شرکت معتبر فعال در زمینه ساخت انواع پردازنده مرکزی و گرافیکی بوده که به عنوان رقیبان سرسختی برای یک‌دیگر محسوب می‌شوند. برند اینتل اولین شرکت تولیدکننده پردازنده مرکزی در دنیا بود و تا مدت‌ها تنها شرکت فعال در این زمینه بشمار می‌آمد. با افزایش روزافزون تقاضا برای محصولات این برند، اینتل انجام بخشی از تولیدات خود را به دو شرکت دیگر با نام‌های AMD و Cyrix سپرد که پس از آن شرکت AMD موفق به تولید پردازنده‌های مستقل خود شد و به عنوان رقیب اینتل به میدان آمد. پردازنده‌های اینتل و AMD شامل نمونه‌های مختلفی می‌شوند که در ادامه به بررسی هر یک از آنها می‌پردازیم.
انواع CPU سی پی یو اینتل | انواع CPU
سی پی یوهای تولید شده توسط شرکت اینتل شامل 8 مدل مختلف بوده که 4 نمونه از آن برای استفاده در کامپیوتر و لپ تاپ طراحی شده و 4 نمونه دیگر قابل استفاده در موبایل، تبلت، Netbook و سیستم‌های صنعتی هستند که در اینجا قصد معرفی پردازنده‌های مخصوص لپ تاپ و کامپیوتر را داریم. 4 نمونه پردازنده‌ای که می‌تواند در لپ تاپ و کامپیوتر مورد استفاده قرار گیرد شامل پردازنده‌های Celeron، Pentium، Core i و Xeon می‌شود.
پردازنده‌های Celeron
این پردازنده‌ها کم مصرف‌ترین پردازنده‌های موجود در بازار بوده که به صورت دو هسته‌ای طراحی شده‌اند. به این CPUها 4 مگابایت حافظه کش تعلق گرفته و به واسطه این که قدرت محاسباتی و پردازشی بالایی ندارند، عمدتا در لپ تاپ‌های دانش‌آموزی و اقتصادی، برای اجرای نرم افزارهایی مثل آفیس، شاد، حسابداری و… به کار می‌روند. البته این روزها، لپ تاپ‌ها با این پردازنده ساخته نشده و اینتل به نوعی پردازنده Celeron را بازنشست کرده است.
پردازنده‌های Pentium
پردازنده‌های پنتیوم نیز جزو پردازنده‌های کم مصرف بوده و معمولا به صورت 4 هسته‌ای با 4 مگابایت حافظه کش ساخته شده‌اند. این پردازنده شامل دو سری طلایی و نقره‌ای بوده که در مقدار فرکانس پایه با یک‌دیگر متفاوت‌اند. این پردازنده نسبت به سری پیشین قدرتمندتر بوده و در لپ تاپ‌های دارای کاربری عمومی و اداری به کار می‌رود. این پردازنده از عهده اجرای آفیس، فتوشاپ، نرم افزار حسابداری، ایلاستریتور و… برمی‌آید.
پردازنده‌های Core i | انواع CPU
پردازنده‌های Core i شامل 4 سری مختلف Core i3، Core i5، Core i7 و Core i9 بوده که از لحاظ معماری و به طبع سرعت و قدرت با یک‌دیگر تفاوت دارند. تاکنون 12 نسل از این پردازنده‌ها وارد بازار شده که هر چه نسل پردازنده جدیدتر باشد به منزله سرعت و قدرت بیشتر پردازنده خواهد بود. در این پردازنده‌ها معمولا از فناوری‌های Threading برای افزایش عملکرد هر هسته از یک فعالیت به دو فعالیت و فناوری Turbo Boost برای کار کردن پردازنده با حداکثر توان استفاده شده است.
پردازنده‌های Core i3 مجهز به 2 هسته فیزیکی و بین 4 تا 6 مگابایت حافظه کش بوده و فقط از فناوری Threading در آنها استفاده شده است.
سری Core i5 شامل پردازنده‌های 4 هسته‌ای و 8 رشته‌ای بوده که به 6 تا 8 مگابایت حافظه کش مجهز شده و آخرین نسل‌های آن برای گیمینگ نیز مناسب هستند.
سری سوم پردازنده‌های Core i را پردازنده Core i7 تشکیل می‌دهد که دارای 4، 6 یا 8 هسته حقیقی و 8 ،12 و 16 هسته مجازی بوده و بین 8 تا 16 مگابایت حافظه کش نیز به آن تعلق گرفته است. این پردازنده‌ها برای اجرای انواع امور سنگین مثل گیمینگ، امور گرافیکی، طراحی، رندرینگ و… مناسب است.
آخرین سری این پردازنده‌ها نیز شامل پردازنده‌های Core i9 بوده که مجهز به 8 هسته حقیقی و 16 هسته مجازی می‌شود و از 16 مگابایت حافظه کش نیز برخوردار است. نسل‌های آخر Core i9 برای امور فوق سنگین مثل انیمیشن‌سازی و استفاده روی سرورها و ورک استیشن‌ها مناسب است.
پردازنده Xeon
پردازنده‌های Xeon از لحاظ تعداد هسته، حافظه کش، فرکانس و به طبع سرعت و قدرت، در رده بالاتری نسبت به سری Core i قرار داشته و معمولا در سرورها و ورک استیشن‌ها استفاده می‌شود.
انواع CPU پردازنده AMD
شرکت AMD در ساخت پردازنده‌های خود بهتر از اینتل عمل کرده و به جای استفاده از معماری 32 بیتی، پردازنده‌هایی با معماری 64 بیتی را ساخت. معماری 64 بیتی این پردازنده‌ها امکان استفاده از حافظه رم بیشتر از 4 گیگابایت را فراهم می‌کند. این شرکت علاوه بر پردازنده مرکزی، در ساخت پردازنده‌های گرافیکی نیز فعال است. پردازنده‌های AMD قابل استفاده در لپ تاپ‌ها و کامپیوترها، شامل 4 سری رایزن، اتلون، 6000 و 7000 شده که در ادامه به بررسی آنها می‌پردازیم.
پردازنده‌های رایزن | انواع CPU
پردازنده‌های رایزن که به معنای پردازنده‌های ساخته شده با فناوری ذن است، خود شامل 4 سری مختلف اعم از Ryzen 3، Ryzen 5، Ryzen 7 و Ryzen 9 می‌شود که در حکم رقبای سری Core i اینتل هستند. پردازنده Ryzen 3 سری اقتصادی این پردازنده‌ها بوده و از قدرت زیادی برخوردار نیست. در ضمن کارت گرافیک نیز به صورت یکپارچه با این پردازنده ساخته شده است. پردازنده سری Ryzen 5 دارای قدرت پردازشی بالاتری بوده و معمولا به 6 هسته و 12 رشته مجهز شده است. این پردازنده با وجود قیمت پایین برای امور سنگین گرافیکی و ویرایش فیلم و عکس مناسب است.
سری بعدی این پردازنده‌ها سری Ryzen 7 بوده که مجهز به 8 هسته و 12 رشته می‌باشد و برای امور گیمینگ می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. سری Ryzen 9 AMD نیز در حالت حداقلی مجهز به 12 هسته و 24 رشته بوده که برای امور بسیار سنگینی مثل گیمینگ حرفه‌ای قابل استفاده است. البته پردازنده‌های رایزن به همین جا ختم نشده و برای امور فوق سنگین مثل استفاده در سرورها و ورک استیشن‌ها انواع پردازنده رایزن تریدریپر با تعداد حداکثری 64 هسته و 128 رشته در دسترس است.
پردازنده‌های اتلون
پردازنده‌های اتلون مشابه پردازنده‌های پنتیوم اینتل هستند که برای استفاده در لپ تاپ‌های اقتصادی مثل لپ تاپ‌های دانش‌آموزی و اداری طراحی شده‌اند. در این پردازنده‌ها کارت گرافیک به صورت یکپارچه ساخته شده است.
پردازنده‌های 6000
این پردازنده‌ها امکان استفاده از رم‌های DDR5 با باس 4800 مگاهرتز را فراهم کرده که سبب می‌شود سرعت اجرای بازی‌ها و نرم افزارهای سنگین به مقدار قابل توجهی افزایش یابد.
پردازنده‌های 7000
پردازنده‌های 7000 که تنها قابل استفاده برای کامپیوترهای رومیزی هستند، به تازگی معرفی گشته که در آنها از معماری ذن 4 استفاده شده است. این معماری سبب شده تا سرعت این پردازنده‌ها در حدود 13 درصد بیشتر از سری قبل بوده و سرعت آنها تا 800 مگاهرتز بیشتر از سری پیشین باشد. در ضمن مصرف انرژی این پردازنده‌ها تا 47 درصد و فضای اشغالی آنها نیز تا 50 درصد کمتر از سری‌های پیشین است.
انواع پردازنده اپل
همانطور که گفتیم شرکت‌های اینتل و AMD پیشتازان تولید پردازنده مرکزی هستند. با این حال شرکت اپل نیز دست به تولید پردازنده‌های مرکزی ویژه خود زده و پردازنده‌هایی با معماری آرم را به بازار روانه کرده است. استفاده از معماری آرم به جای معماری 64 بیتی در این پردازنده‌ها، سبب شده تا ساختار این CPUها به گوشی‌ها و آیپدهای این برند شبیه باشد. البته استفاده از این معماری سبب شده تا این پردازنده‌ها برای استفاده در ایران که برای دسترسی به نرم‌افزارهای اپل با محدودیت مواجه است مناسب نباشد.
انواع CPU در چه زمینه‌ای متفاوت‌اند؟
پردازنده‌های مرکزی از لحاظ شرکت سازنده، تعداد هسته، مقدار حافظه کش، مقدار فرکانس پایه و افزایشی، تکنولوژی به کار رفته در آنها، سرعت، قدرت با هم تفاوت دارند.
انواع CPU ساخته کدام شرکت‌ها هستند؟
شرکت‌های اینتل و AMD دو شرکت معتبر فعال در زمینه ساخت انواع پردازنده مرکزی و گرافیکی بوده که به عنوان رقیبان سرسختی برای یک‌دیگر محسوب می‌شوند.
مقایسه انواع پردازنده لپ تاپ و کامپیوتر
پردازنده‌های مرکزی لپ تاپ و کامپیوتر از لحاظ تکنولوژی ساخت و شرکت سازنده با هم تفاوتی ندارند، اما از لحاظ نوع عملکرد با یک‌دیگر متفاوت هستند. اولین تفاوت این پردازنده‌ها در حالت سوکت‌دار یا لحیم شده آن‌هاست. در کامپیوترها طراحی پردازنده مرکزی اغلب به صورت سوکت‌دار انجام شده تا امکان جابه‌جایی و تعویض آن وجود داشته باشد. در لپ تاپ‌ها طراحی CPU می‌تواند به دو صورت لحیم شده و سوکت‌دار باشد.
تفاوت دیگر و مهم پردازنده مرکزی لپ تاپ و کامپیوتر در تعداد فن‌های به کار رفته در آنها و به عبارتی گرمای تولیدی آن‌هاست. در کیس کامپیوترها 3 یا 4 فن خنک‌کننده تعبیه شده که یکی از آنها به طور اختصاصی وظیفه خنک کردن پردازنده مرکزی را دارد. این در حالی است که تعداد فن موجود در لپ تاپ‌ها یکی و یا در لپ تاپ‌های حرفه‌ای گیمینگ دو تا است. بنابراین دمای پردازنده‌ها در لپ تاپ‌ها معمولا بالاتر است. به همین دلیل برای اینکه پردازنده موجود در لپ تاپ‌ها در اثر گرمای زیاد آسیب نبیند، از ولتاژ کمتری نسبت به ولتاژ پردازنده مرکزی کامپیوترها در آن استفاده شده است. تفاوت دیگر این پردازنده‌ها در ابعاد و فرکانس پایه و افزایشی آنها می‌باشد.
انواع CPU های شرکت اینتل چند مدل است؟
8 مدل.
انواع CPU اپل در مقایسه با پرچم‌داران سازنده پردازنده موفق بوده است؟
خیر.
حکم آخر
پردازنده‌های مرکزی یا همان CPUها وظیفه اجرای دستورالعمل‌ها را برعهده داشته و به عنوان مغز متفکر سیستم در نظر گرفته می‌شود. پردازنده‌های مرکزی شامل انواع مختلفی هستند که از لحاظ تعداد هسته، شرکت سازنده، سرعت، قدرت، فرکانس و… با یک‌دیگر تفاوت دارند. پردازنده‌های دارای هسته بیشتر می‌توانند چندین کار را به صورت همزمان انجام داده و تا حد زیادی بر افزایش سرعت پردازش‌ها تاثیر بگذارند.
مهم‌ترین شرکت‌های سازنده پردازنده مرکزی، شرکت‌های اینتل و AMD هستند که هر یک سری‌های مختلف پردازنده را با تعداد هسته، مقدار حافظه کش، مقدار فرکانس، نوع کاربری و سرعت و قدرت مختلف تولید می‌کنند. لازم به ذکر است که پردازنده‌های مرکزی لپ تاپ و کامپیوتر اگرچه با یک فناوری و توسط شرکت‌های مشابهی ساخته می‌شوند، اما از لحاظ نوع سوکت، مقدار گرمای تولیدی، مقدار ولتاژ، تعداد فن، فرکانس و… با هم تفاوت دارند.
شما برای ارتقا سیستم به دنبال شناخت پردازنده‌ها هستید یا قصد خرید سیستم جدید را دارید؟ به نظرتان خرید سیستم مجهز به بهترین پردازنده و کارت گرافیک حرفه‌ای برای کدام گروه از افراد مناسب‌تر است؟ از چالش‌ها و تجربیات خود برای ما بنویسید و اگر دوستانتان هم در انتخاب سیستم پرقدرت مردد هستند، حتما این مقاله را با آنها به اشتراک بگذارید.
تیم مشاوران رایگان دیجی تامین در هر زمان آماده پاسخگویی و راهنمایی شما عزیزان هستند. برای ارتباط با ما با شماره تلفن: 021-91007890 در ارتباط باشید.
پیشنهاد می‌کنیم این مقاله را بخوانید
